Mình học được gì sau 6 THÁNG học Tiến sĩ ở Ireland?

Trong kỳ vừa rồi, 70% thời gian mình dành cho việc đọc tài liệu và viết những bản nháp đầu tiên cho nghiên cứu của mình. Chủ đề nghiên cứu của mình liên quan đến niềm tin của con người đối với các thiết bị trí tuệ nhân tạo (Trust in AI). Chủ đề này trước đây mình chưa từng tìm hiểu, nên mình cần tích cực đọc các bài báo khoa học, sách, và tin tức để hiểu thêm về nó. Sau khi đọc xong, mình sẽ viết các bản nháp để tổng hợp lại những điều đã đọc. Quá trình viết quả thực không dễ dàng với mình. Mình nhận ra cái khó nhất không phải là viết bằng Tiếng Anh, mà là làm sao để trình bày luận điểm của mình một cách dễ hiểu, mạch lạc và logic nhất. Phần lớn thời gian của mình là suy nghĩ về luận điểm; kể cả lúc nấu ăn hay đi tắm mình cũng hay nghĩ về nó. Đến lúc các ý tưởng được xâu chuỗi lại với nhau, việc viết ra dễ dàng hơn rất nhiều. Sau 6 tháng, mình đã viết hai bản nháp cho hai vấn đề lớn trong nghiên cứu của mình.

2. Kể một câu chuyện hay về dự án của mình

Khi đi học ở Ireland, việc bắt chuyện với người lạ, đặc biệt tại các buổi hội thảo hoặc sự kiện networking từng là nỗi sợ của mình. Mình cảm thấy không tự tin khi thực hiện small talks (tạm dịch là mẩu đối thoại ngắn) với người nước ngoài vì văn hoá nói chuyện có nhiều khác biệt với Việt Nam. Sau một thời gian quan sát thì mình nhận ra vấn đề chủ yếu đến từ sự thiếu tự tin của chính mình. Mình đã học một số mẫu câu nói chuyện từ các videos dạy về small talks bằng Tiếng Anh, sau đó luyện tập dần với bạn bè của mình. Mình cũng mạnh dạn tham gia một số buổi networking và tích cực bắt chuyện với người lạ ở hội thảo để làm quen dần. Rất may mắn là mọi người mình gặp đều cực kỳ thân thiện và vui vẻ, nên một lát mình đã quên ngay nỗi lo lắng ban đầu. Mình vẫn cần phải rèn luyện thêm kỹ năng này rất nhiều, nhưng những dịp vừa rồi đã củng cố động lực thêm cho mình.

Ngoài việc học cách từng bước khắc phục 3 điểm yếu trên, mình cũng học được thêm một số kỹ năng mới.

Đây là lần đầu tiên trong cuộc đời mình quản lý và thực hiện một dự án dự kiến sẽ kéo dài trong khoảng 3-4 năm. Giáo viên hướng dẫn nói rằng mình chính là “leader” và “project manager” cho chính dự án của mình. Bởi vậy gần như mọi kỹ năng liên quan đến quản lý dự án, mình đều cần phải rèn luyện.

Mình học cách phân bổ công việc phù hợp với deadlines và khả năng tập trung của bản thân. Khi học Tiến sĩ, thời gian làm việc và làm cái gì là do mình hoàn toàn quyết định. Bởi vậy, mình cố gắng rèn tính kỷ luật để theo kịp các mục tiêu mình đặt ra. Ví dụ, tập trung làm việc vào giờ hành chính, buổi tối dành thời gian để tập thể dục, nấu ăn, giải trí hoặc học cái gì đó nhẹ nhàng.

Về mặt công việc, mình cũng nhận ra cần đa dạng hoá và xen kẽ các đầu công việc để tránh bị chán hoặc “tẩu hoả nhập ma” khi phải làm một việc quá lâu. Có mấy lần mình hùng hục viết cả ngày liên tục và kết quả là mình bị đau đầu nguyên tối, mà chất lượng bài lại không tốt. Từ đó mình xen kẽ vài ngày đọc, vài ngày viết, thỉnh thoảng mình nghỉ một ngày đi gặp gỡ nói chuyện với mọi người cho đầu óc thông thoáng. Thời gian tới có thêm nhiều việc bên lề nữa nên chắc lịch làm việc của mình sẽ đa dạng hơn.

Sau khi học xong Thạc sĩ, mình đã mất gần 2 năm để xác định hướng đi tiếp theo của bản thân. Khi mình nộp học bổng Tiến sĩ, mình vẫn băn khoăn liệu đây có phải là một lựa chọn đúng. Sáu tháng vừa rồi đã giúp mình hiểu rõ hơn về bản thân mình và hướng đi nghề nghiệp sắp tới. Đó là điều mà giáo sư hướng dẫn đã nói với mình trong buổi họp đầu tiên: “Tâm, mục tiêu của em là trở thành một chuyên gia trong chủ đề em đang làm. Khi người ta nhắc đến chủ đề này, một trong những cái tên họ nghĩ đến là em”. Mình không dám nói trước tương lai, nhưng ít nhất trong thời điểm này, mình sẽ cố gắng hiện thực hoá mục tiêu đó.